1. Genel Bilgi

İslam ilim ve kültür mirası içerisinde yer alan bilim dallarını ve konularını tarihsel ve problematik yönleriyle ele alır ve inceler.

 İslam dininin temel kaynaklarını ve bunları anlama çabalarını gerekli kaynak dil yeterliliğini sağlayarak bilimsel metotlarla inceler.

 İslam inanç ve düşünce tarihi içerisinde meydana gelen üst ve alt oluşumları, farklılık ve ekolleşmeleri tarihsel ve güncel yansımalarıyla birlikte araştırır ve değerlendirir.

 İslam kültürünün inanç, ahlak ve davranış boyutlarıyla ferdi ve toplumsal düzeyde oluşturduğu birikimi değerlendirir ve aktüel yansımalarını analiz eder.

 

2. Kazanılan Dereceler

Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans programını ve tezini başarıyla tamamlayanlar Temel İslam Bilimleri alanında yüksek lisans derecesine (Temel İslam Bilimler Uzmanı) sahip olurlar.

 

3. Derecenin Düzeyi

 Yüksek Lisans

 

4. Kabul ve Kayıt Koşulları

Türk ve yabancı öğrenciler için genel kabul şartları programa başlamak için geçerlidir.

 

5. Önceki Öğrenmenin Tanınması

Türk Yüksek Öğretim kurumlarında önceki örgün öğrenmenin tanınması dikey, yatay ve üniversite içindeki geçişler Yüksek Öğretim Kurulu'nun belirlemiş olduğu "YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA ÖNLİSANS VE LİSANS DÜZEYİNDEKİ PROGRAMLAR ARASINDA GEÇİŞ, ÇİFT ANADAL, YAN DAL İLE KURUMLAR ARASI KREDİ TRANSFERİ YAPILMASI ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK " kapsamında gerçekleştirilmektedir.

Türkiye'de örgün eğitim kurumları dışında sertifikaya dayalı veya tecrübeye dayalı öğrenmenin tanınması kapsamında bazı bilgisayar ve yabancı dil dersleri için  her akademik dönem başında muafiyet sınavı düzenlenmektedir. Sınava girip başarılı olan öğrenciler ders programında ilgili derslerden muaf olurlar.

 

6. Yeterlilik Koşulları ve Kuralları

1) Yüksek lisans programı, toplam yirmi bir krediden az olmamak koşulu ile en az yedi adet ders, bir seminer dersi, uzmanlık alan dersi ve tez çalışmasından oluşur. Seminer dersi, uzmanlık alan dersi ve tez çalışması, kredisiz olup “başarılı” veya “başarısız” olarak değerlendirilir.

 2) Yüksek lisans programını tamamlama süresi azami üç yıldır (altı yarıyıl). Öğrenci, yüksek lisans programının gereklerini yerine getirdiği takdirde bu süreden önce de mezun olabilir. Ancak bu tür mezuniyet üç yarıyıldan önce olamaz.

3) Üç yıl sonunda kredili derslerini ve seminer dersini başarı ile tamamlayamayan ve 3,00/4,00 genel not ortalamasını sağlayamayan öğrenci yüksek lisansa devam edip etmeyeceğini ilgili anabilim/anasanat dalı başkanlığına yazılı olarak bildirir. Devam etmek isteyen öğrenciye BB ve üstü notlar ile başardığı dersler dışında, genel not ortalamasını sağlayacak şekilde yeni dersler aldırılır. Ancak öğrenci, ders ve sınavlara katılma ile tez hazırlama hariç, öğrencilik haklarından yararlanamaz.

4) Kredili derslerini ve seminer dersini başarı ile bitiren ve 3,00/4,00 genel not ortalamasını sağlayan, ancak tez çalışmasını toplam üç yıl sonuna kadar tamamlayamadığı için tez savunma sınavına giremeyen öğrencinin danışmanı ve tez konusu değiştirilebilir.

5) Tez savunma sınavının tamamlanmasından sonra, jüri tez hakkında “kabul”, “red” veya “düzeltme” kararını gerekçeli olarak salt çoğunlukla verir. Bu karar, enstitü anabilim/anasanat dalı başkanlığınca tez sınavını izleyen üç gün içinde ilgili enstitüye bir tutanakla bildirilir. Tezi reddedilen öğrenci, yüksek lisansa devam edip etmeyeceğini ilgili anabilim/anasanat dalı başkanlığına yazılı olarak bildirir. Devam etmek isteyen öğrenciye yeni bir danışman atanır ve yeni bir tez konusu belirlenip enstitüye bildirilir. Tezi hakkında düzeltme kararı verilen öğrenci, en geç üç ay içinde gereğini yaparak tezini aynı jüri önünde yeniden savunur. Bu savunma sonunda da, tezi reddedilen öğrenci yüksek lisansa devam edip etmeyeceğini ilgili anabilim/anasanat dalı başkanlığına yazılı olarak bildirir. Devam etmek isteyen öğrenciye yeni bir danışman atanır ve yeni bir tez konusu belirlenip enstitüye bildirilir.

Tez sınavında başarılı olmak ve diğer koşulları da sağlamak kaydıyla, yüksek lisans tezinin en az üç kopya olmak üzere, enstitü yönetim kurulunca belirlenen sayıda ciltlenmiş kopyasını, tez sınavını izleyen bir ay içinde ilgili enstitüye teslim eden ve tezi şekil yönünden de uygun bulunan yüksek lisans öğrencisine, yüksek lisans diploması verilir.

 

7. Program Profili (Amacı)

Üniversitelerin ihtiyacı olan akademik eleman ihtiyaçlarının karşılanmasında ilk adım sayılan yüksek lisans mezunu öğretim üyesi yetiştirmek. Diyanet İşleri Başkanlığının çeşitli birimlerinde istihdam edilecek, dini ilimler ve kültür seviyesi açısından nitelikli eleman yetiştirmek. Ülkemizin kültürel ve dini hayatına katkı sağlayacak elemanlar yetiştirmek.

Akademik seviyesi yüksek, ülkemizin kültürel ve dini hayatına canlılık kazandırabilecek elemanlar yetiştirmek. İlk ve Orta Eğitim Öğretim kurumlarında seviyenin yükseltilmesinde etkin olabilecek elemanlar yetiştirmek. Diyanet İşleri Başkanlığının halka yönelik etkinliklerinde görev alabilecek nitelikli elemanlar yetiştirmek.

 

8. Program Yeterlilikleri (Öğrenim Çıktıları)

1- Kuran ayetlerinin manalarını anlayıp kavrar, yorum yapma kabiliyetini geliştirir.

2- Kuran meallerini ve tefsirlerini yakından tanır, aralarında mukayese yapabilir.

3- Kuran ve yorumuyla ilgilenenlerle uluslararası düzeyde görüş alışverişinde bulunabilme becerisi kazanır.

4- Hadis ve sünnet kavramlarının anlam alanlarını bilir. Kur’an’ın anlaşılmasında sünnetin önemini bilir. Kur’an-sünnet ilişkisini bilir.

5- Tarihi süreçte ve günümüzde hadis ve sünnet konularıyla ilgili tartışılmış ve tartışılmakta olan konuları bilir. Üzerlerinde tartışmalar süren konuları değerlendirir. Problemlerle ilgili çözüm önerileri sunar.

6- Hadis ilminde kavramsal olarak tenkidin nasıl gerçekleştiğini bilir. İslam kültür tarihindeki tenkid zihniyetini örneklerle inceleme ve tartışma imkanı bularak bu konuda perspektif kazanır. Batıda uygulanan tenkid yöntemlerini öğrenir ve yöntemler arasında karşılaştırma yapar.

7- İslâm Mezhepleri Tarihi’ni konuları ve amaçları bakımından, ayrıca diğer din bilimleriyle ilişkisi açısından tanır.

8- İslam Mezhepleri Tarihinin temel kaynakları, metodolojisi ile erken dönemlerden itibaren ortaya çıkmış olan ana dini akımları/mezhepleri tanır.

9- Klasik hadis ve tarih kaynaklarını, zihniyet yapılarını objekitif bir bakış açısıyla değerlendirir.

10- İslam düşüncesinin oluşum ve gelişim sürecini anlar, değerlendirir ve yorumlar.

11- İslam inanç esaslarını tarihsel süreç ışığında kavrar ve analiz eder.

12- Mezhepler arası teolojik farklılıkların siyasal ve sosyal arka planını anlar ve değerlendirir.

13- İlahiyat alanındaki ortaya çıkacak yeni problemleri Kur’an, Sünnet ve bunlara bağlı diğer delillerden yararlanarak bilimsel anlamda ifade etme ve topluma objektif veriler üretmek.

14- İlahiyat alanı konularında kazanılmış bilgi ve bilimsel çalışmaların global anlamda belirli hedefleri gerçekleştirme ve paylaşımını hedefleyerek elde edilen tecrübelerin pratiğe dönüştürülmesini sağlamak.

15- İlmi disiplin ve bilimsel verilere bağlı kalınarak sistematik düşünceyi geliştirip, İslam hukukunun diğer yan dallarla bilgi alış verişi ve paylaşımını geliştirme yeteneğini sağlar.

16- Kaynak dil olan Arapça ile kaleme alınmış her türlü klasik ve modern metni anlayabilir.

17- Arap dili belagati konularına hakim olur ve bunları metinlerde yorumlayabilir.

18- Arap edebiyatı, şiiri ve edebî sanatlar hakkında yeterlilik kazanır.

19- Temel İslam ilimleriyle ilgili konuları tasavvufi açıdan yorumlar.

20- Genelde İlahiyat özelde ise tasavvufi alanlardaki verileri toplama, proje üretme, strateji geliştirme, etkinlik planlama, gerçekleştirme ve topluma sunma becerisine sahip olur

 

9. Mezunların İstihdam Olanakları

Üniversitelerde ilgili disiplinlerde akademik eleman olarak çalışma, Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde çeşitli görevlerde çalışma, çeşitli resmi ve sivil toplum örgütleriyle şirketlerde alanına uygun işlerde çalışma vd. imkânları.

 

10. Üst Derece Programlarına Geçiş

Lisans eğitimini başarı ile tamamlayan adaylar ALES veya eşdeğeri sınavlardan geçerli puan almaları ve yeterli düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmaları koşuluyla kendi alanlarında veya ilgili alanlarda Lisansüstü programlarda öğrenim görebilirler.

 

11. Sınavlar, Ölçme ve Değerlendirme

Her ders için uygulanan ölçme ve değerlendirme şekli “Ders Bilgi Formu” nda ayrıntılı bir şekilde tanımlanmıştır.

 

12. Mezuniyet Koşulları

Mezuniyet koşulları “Yeterlilik Koşulları ve Kuralları” bölümünde açıklandığı gibidir.

 

13. Çalışma Şekli (Tam Zamanlı, e-öğrenme )

Tam Zamanlı

 

14. Adres ve İletişim Bilgileri (Bölüm/Program Başkanı, Yardımcıları ve Erasmus Koordinatörü)

ESOGU İlahiyat Fakültesi Meşelik Kampüsü 26480 Eskişehir.

Bölüm/Program: Temel İslam Bilimleri

Bölüm Başkanı : Prof. Dr. Ali ÇELİK

Erasmus Koordinatörü: Yrd. Doç. Dr. Şenol KORKUT

 

15. Bölüm/Program Olanakları

Anabilim Dalında 4 Profesör, 1 Doçent, 1 Yardımcı Doçent, 2 Öğretim Görevlisi, 2 Arş. Gör.  olmak üzere toplam 10 öğretim üyesi ve 1 idari personel görev yapmaktadır.

Yeterli derslikler ve eğitim teçhizatı mevcuttur.

 

16. Akademik Personel

Öğretim Üyeleri

Prof.Dr. Ali ÇELİK (Anabilim Dalı Başkanı)

Prof. Dr. Hüseyin AYDIN

Prof. Dr. Ali Rıza GÜL

Prof. Dr. Dursun HAZER

Doç Dr.Ömer YILMAZ

Yrd.Doç.Dr. Yusuf KARATAŞ

Öğr.Gör.Dr. Ömer MÜFTÜOĞLU

Öğr.Gör. Fatih TOK

 

Araştırma Görevlileri

Arş. Gör. Yunus ARAZ

Arş. Gör. Sezai ENGİN